Sinds 2000 speelt Gong Tirta naast het traditionele Balinese repertoire meer en meer eigen composities. In 1999 begon Gong Tirta met het op muziek zetten van gedichten. Eerst gebruikte het orkest hiervoor traditionele stukken. Gaandeweg werden ook nieuwe, originele composities gemaakt.

Dit leidde tot het programma Gongs & Poetry. Een greep uit de gedichten die op muziek werden gezet: Writers at Work (Cornelis Bastiaan Vaandrager), Bandoeng Sliep. Een Fluit... (Nes ter Gast), Tramlijn Begeerte (Jos Versteegen), Krawang Bekasi (Chairil Anwar), The Tale of Two Continents (Sitor Situmorang) en En hiver, du feu, du feu (Charles d’Orléans). Dit programma werd met veel succes gespeeld op de Pasar Malam Besar Tong Tong (2000 en 2001).

Vanaf ongeveer 2005 werd stelselmatig nagedacht over voorstellingen met een overkoepelend thema zoals culturele confrontatie, integratie, identiteit en de vijf elementen. Dat resulteerde in 2012 in de jeugdtheatervoorstelling Een Kikker in ’t Paleis?! geschreven door Jessica Polak. De muziekstukken hiervoor waren in de jubileumvoorstelling Tales of Two Continents (2011) al geintroduceerd. Bij die gelegenheid presenteerde Tirta haar gelijknamige CD.

 

Een kikker in het Paleis?! - Tong Tong Festival 2012

 

De voorstelling Tales of Two Continents was een keerpunt in de ontwikkeling van Gong Tirta. Voor het eerst werkte Tirta samen met regisseur Mohammad Babazadeh (van Tropenmuseum Amsterdam) om de podiumuitstraling van de groep te versterken. De nieuw verworven theatrale vaardigheden werden met succes ingezet voor Een Kikker in ’t Paleis?! en betekenden een belangrijke kwaliteitsverbetering van het gamelan ensemble als podiumact.

In de loop van de jaren werden diverse vernieuwingen geïntegreerd:
.  Westerse compositietechnieken uit klassieke muziek en pop.
.  Gebruik van niet-gamelan instrumenten als gitaar, viool, synthesizer, drums, basgitaar.
.  Diverse stijlen: jazzfusion, middeleeuws, folk, experimenteel, improvisatie.
.  Multi-media/theatrale context.

In-house componisten zijn/waren Luiz Henrique Yudo, Ruth Bouman, Ketut Sudanegara en Renadi Santoso. De Balinese componisten Cokorda A. Mas, I Wayan Sadra en Dede Ardika componeerden speciaal voor Gong Tirta nieuwe stukken.

Met dit alles neemt Gong Tirta een unieke plaats in binnen de gamelanwereld. In Nederland, maar ook internationaal.

De stukken, de componisten

De composities van Luiz Henrique Yudo zijn modern klassiek in stijl en hebben een minimalistisch, repetitief karakter. Ze hebben vaak een buitenmuzikaal systeem als uitgangspunt, zoals de woorden uit het Engelse woordenboek, of een Chinees decoratiepatroon. Yudo geeft in zijn composities keuzevrijheid aan de spelers wat betreft instrumentatie, tonen/klankmateriaal, dynamiek, tempo etc.
Stukken op het repertoire:  On Words: J, Palindromes, Ao metro, A Ramon d’Azevedo, Chinese Wall Paper.
 

Jessica Polak legt Chinese Wall Paper uit, Gamelanhuis 2013

 

Ruth Bouman schreef de muziek en de tekst van Aqua. In de tekst worden verschillende manifestaties van water belicht. In de muziek zorgt het gebruik van verschillende maatsoorten tegelijkertijd voor een steeds langs elkaar heen schuivend klankbeeld waarmee het vloeibare, ongrijpbare karakter van water weergegeven wordt.


I Ketut Sudanegara is muzikant en componist die de kunst verstaat binnen het traditionele Balinese idioom nieuwe, oorspronkelijke en voor Westerse oren toegankelijke stukken te componeren. Woonachtig in Helsinki, is hij een vaste gastdocent en –speler van Gong Tirta sinds 1989.
Stukken op het repertoire:  Wisnu Mapajar,
 Puspa Kaulu,
 Bebandulan Jawa,
 Bumi,
Stri Mekar,
 Sude Negare, Manis Madu, Bondres.

 

Ketut Sudanegara met Gong Tirta, Hamburg 2016

 

Renadi Santoso zet zijn verbluffend veelzijdige achtergrond in om muziek te schrijven die de specifieke kwaliteiten en eigenheid van Gong Tirta benadrukken. Pop, folk, middeleeuws, moderne abstractie, neo-traditioneel, tribal, het is allemaal terug te vinden in zijn composities. Tevens is hij verantwoordelijk voor de vernieuwende arrangementen van een aantal traditionele stukken zoals Puspa Kaulu, Tirta Ning, Tari Kasmaran, Wisnu Mapajar, Baleganjur.

Stukken van Renadi op het repertoire: Stoomtrein Begeerte, Tales, Vuur en Vuur!, Anak Biru,  Krawang Bekasi, Writers at Work, Bandoeng Sliep en Wedatamasongs 1 & 2.

 

Renadi Santoso dirigeert, Gamelanhuis 2013

 

I Wayan Sadra is jarenlang een belangrijk vernieuwer en pionier binnen de moderne Indonesische muziek geweest. Tijdens zijn verblijf in Nederland in 1996 schreef hij speciaal voor Gong Tirta het stuk Tirta Ning waarbij hij koos voor een traditionele stijl. Geheel naar Balinees gebruik heeft Gong Tirta inmiddels een eigen draai aan dit stuk gegeven.
 
Dede Ardika kreeg naar aanleiding van het project De vijf elementen (werktitel) van Gong Tirta in 2009 een compositieopdracht voor een nieuw stuk dat bij het element ‘lucht’ past, getiteld Udara. Hij liet bewust veel ruimte vrij om het stuk naar believen aan te passen.
 
Cokorda Agung Mas verbleef in de jaren zeventig kort in Nederland en schreef in Amsterdam het stuk Semara Jaya. In de beginjaren van Gong Tirta was dit een populair stuk in het repertoire vanwege het luchtige, dynamische en toegankelijke karakter van het stuk.

 

 

Contact Gong Tirta
Renadi Santoso (voorzitter/artistiek leider)
Tel. 06-18707052
Email: gongtirta1@gamelanhuis.nl

Facebook: https://www.facebook.com/GongTirta

 

.